દર વર્ષે 05 જૂનને વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ તરીકે મનાવવામાં આવે છે. પ્રથમ વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ 05 જૂન, 1973 ના રોજ “ફક્ત એક પૃથ્વી” “Only One Earth”ના સૂત્ર સાથે મનાવવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે આ વર્ષે 2024માં “Our land Our future” ના સૂત્ર સાથે આ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. અનેક સંસ્થાઓની ભાગીદારીથી દેશ જ નહીં વિશ્વભરમાં પર્યાવરણ જાગૃતિ અંગે વિશેષ કાળજી રાખવામાં આવી રહી છે. જેના સારા પરિણામો પણ મળતા થયા છે.
વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ દર વર્ષે 5 જૂનના રોજ ઉજવવામાં આવે છે અને તે પર્યાવરણની સુરક્ષા માટે જાગૃતિ અને કાર્યવાહીને પ્રોત્સાહિત કરવા માટેની સંયુક્ત રાષ્ટ્રની મહત્વની પહેલ છે. 1973 માં સૌપ્રથમ વખત યોજાયેલી આ ઉજવણી દરિયાઈ પ્રદૂષણ, વસ્તી વધારો, ગ્લોબલ વોર્મિંગ, સાતત્યપૂર્ણ વિકાસ અને વન્યજીવન અપરાધ જેવા પર્યાવરણીય મુદ્દાઓ પર જાગૃતિ લાવવા માટેનું એક મંચ રહ્યું છે.
advertisement….
વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ જાહેર જનતા સુધી પહોંચવા માટેનું એક વૈશ્વિક મંચ છે, જેમાં દર વર્ષે 143થી વધારે દેશો ભાગ લે છે. દર વર્ષે, આ કાર્યક્રમ દ્વારા વ્યાવસાયિક, બિન-સરકારી સંસ્થાઓ, સમુદાયો, સરકારો અને જાણીતી હસ્તીઓ માટે પર્યાવરણીય કારણોની હિમાયત કરવા માટે એક વિષય અને મંચ પ્રદાન કરવામાં આવે છે.
advertisement…..
1972 માં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા સ્ટોકહોમ કોન્ફરન્સ ઓન ધ હ્યુમન એન્વાયર્નમેન્ટ (5-16 જૂન 1972) અનુસંધાને વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી, જે માનવ ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓ અને પર્યાવરણના એકીકરણ પરની ચર્ચાઓથી પરિણમી હતી. એક વર્ષ બાદ, 1973માં પ્રથમ વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસનું આયોજન “ઓન્લી વન અર્થ” વિષય સાથે કરવામાં આવ્યું હતું.
આપને જાણીને નવાઈ લાગશે કે, કવિ અભય કે દ્વારા લખાયેલું પૃથ્વી ગીત વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસની ઉજવણી માટે ગવાય છે.
World Environment Day Anthem (અંગ્રેજી) માં છે જે પૃથ્વી ગીત તરીકે અહીં (ગુજરાતી લિપિ)માં અનુવાદિત કરી પ્રસ્તુત કરાયું છે.
Our cosmic oasis, cosmic blue pearlthe most beautiful planet in the universeall the continents and all the oceansunited we stand as flora and faunaunited we stand as species of one earthdifferent cultures, beliefs and wayswe are humans, the earth is our homeall the people and the nations of the worldall for one and one for allunited we unfurl the blue marble flag
આપણું બ્રહ્માંડીય રણદ્વીપ બ્રહ્માંડીય વાદળી મોતી, બ્રહ્માંડનો સૌથી સુંદર ગ્રહ, બધા જ ખંડો અને તમામ મહાસાગરો એક થઈને આપણે વનસ્પતિ અને પ્રાણીસૃષ્ટિ તરીકે ઊભા છીએ એકજૂથ આપણે એક પૃથ્વીની પ્રજાતિ તરીકે ઉભા છીએ. વિવિધ સંસ્કૃતિઓ, માન્યતાઓ અને રીતો આપણે મનુષ્ય છીએ, પૃથ્વી એ આપણું ઘર છે. વિશ્વના તમામ લોકો અને રાષ્ટ્રો બધા માટે એક અને એક માટે બધા એકજૂથ આપણે વાદળી આરસપહાણનો ધ્વજ લહેરાવીએ છીએ.
advertisement…..નવી દિલ્હીમાં ભારતીય સાંસ્કૃતિક સંબંધ પરિષદ (ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ કલ્ચરલ રિલેશન્સ) દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં જૂન 2013 માં વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ નિમિત્તે ભારતના તત્કાલીન કેન્દ્રીય પ્રધાન કપિલ સિબ્બલ અને શશી થરૂર દ્વારા આ ગીતની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. તેને વૈશ્વિક સંસ્થા હેબિટેટ ફોર હ્યુમનિટી દ્વારા સમર્થન આપવામાં આવ્યું હતું.
ઉલ્લેખનીય છે કે, વાપી ઔદ્યોગિક વસાહત સૌથી મોટું કેમિકલ ક્લસ્ટર ધરાવે છે, જેમાં ગુજરાત સરકાર અને વાપી ઈન્ડસ્ટ્રીઝ એસોસિએશન (VIA) દ્વારા ઔદ્યોગિક પ્રદૂષણને રોકવા અને પાણી, હવા અને જમીન જેવા કુદરતી તત્વોનું જતન કરી તેનું સંરક્ષણ કરવા માટે સ્થાનિક એકમો જેવા કે Meril, Huber Aarti, UPL અને, સંસ્થાના સહયોગથી વિશેષ કાર્ય કરે છે. વાપી ઔદ્યોગિક વસાહતને મોડેલ સ્ટ્રીટ તરીકે વિકસાવવા, સફાઈ અભિયાન, જાગૃતિ સત્રો અને પર્યાવરણ વિષયો પર સેમિનારનું આયોજન તેમજ વિવિધ હિસ્સાઓ અને ખુલ્લી જમીનો પર વૃક્ષારોપણ જેવી વિવિધ ઝુંબેશ સફળતાપૂર્વક હાથ ધરી, લગભગ 60% જમીન ગ્રીન બેલ્ટ તરીકે આવરી લેવામાં સફળતા મેળવી છે